Omega 3 gibi gıda takviyeleri gerçekten gerekli mi?

Reklamlar basit bir hapla sebze, meyve ve başka gıdalardan aldığımız yararlı maddeleri alabildiğimize bizi inandırmak istiyor. Ancak ben, vitamin hapları, omega 3 kapsülleri ve bilmem ne şuruplarının yararına inanan bir insan değilim. Hamilelik, yoğun spor, yaşlılık gibi durumlar hariç tabi ki. Ben, normal beslenen bir çocuğun ya da yetişkinin bunlara ihtiyacı yok diyorum. Hatta yarardan çok zarar getirebilirler. Bunu araştırmalar da göstermiştir.

Beslenme takviyelerinin gerekli olduğunu söyleyen kocaman bir sektör var artık. Bunu söyleyen genelde doktorlar değil, o ürünlerden para kazananlar söylüyor. Tabi ki çocukların daha iyi beslenmesi gerekiyor. Ancak yetişkin insandan daha fazla ihtiyacı olduğu miktarı dengeli bir diyetle rahatlıkla karşılanıyor. Çocukların çoğu bazı gıdaları sevmediği, yemek yemek istemediği oluyor. Anne baba olarak tabi ki sağlığı için tedirgin oluyoruz. Bizim korkularımızdan faydalanan devasa bir sektör oluşmuş durumda.  Sadece Almanya’da her yıl 30 milyon Euro sadece çocukların beslenme takviyeleri için harcanıyormuş. Meğersem, bir aydan fazla bir süredir tek yönlü beslenen, yani sebze veya meyve hiçe kadar nadiren yiyen, süt ürünleri tüketmeyen, yemek yemeyen veya et ürünleri tüketmeyen çocuklarda ancak eksiklikler oluşmaya başlıyor.

Almanya’nın TestVakfı bu nedenle çocukların dengeli beslenmesi için önemli olarak ilan edilen birçok ürünü test etti. Sonuçlar korkunçtu. Okulda daha iyi konsantre olması, bağışıklık siteminin güçlendirilmesi, vitamin eksikliğinin önlenmesi için anne babalarca verilen hap ve şurupların çoğu aşırı yüksek dozlu çıkmış ve bundan dolayı yarardan çok zarara yol açabiliyor.   

İşte verilen bazı örnekler. A vitamini yağda çözülen ve bizim için çok önemli bir vitamin. Yağda çözülen diğer vitaminler gibi A vitamini de vücutta depolanıyor ve takviyelerle oluşabilen bir fazlalığı vücutta zarara yol açıyor. Test edilen ürünlerin neredeyse yarısında yağda çözülen vitaminlerden fazla bulunuyor.

Verilen başka bir örnek, mangan, demir, çinko ve bakır. Bu mineraller yeterli miktarda yemekle alınıyor. Çocuklara bu nedenle takviye kesinlikle verilmemesinin önemi Almanya Risk Değerlendirme Enstitüsü tarafından vurgulanıyor. Test edilen ürünlerin neredeyse yarısında bu mineraller fazla oranda bulunuyor. Test sonucunda sadece az sayıda ürün kabul edilir içerik oranlarıyla piyasaya sürülüyormuş. Ancak bilim adamları bu ürünlerin de çocuklar için gereksiz olduğunu söylüyor. Sebze, meyve ve tam tahıllı ürünler dengeli bir beslenmeyle birlikte bir çocuğun ihtiyacı olan tüm maddeleri sağladığını vurguluyorlar.

Yine de Test Vakfı, güya çocukların konsantrasyonu arttıran ürünleri inceledi. Omega yağ asitleri içeren hap ve şurupların dikkat ve öğrenmeye yönelik yararları bilimsel olarak kanıtlanamadığı sonucuna varmışlar. Aynı nedenle Avrupa Birliği 14 Aralık’tan beri bu tarz yanıltıcı reklam sloganlarını yasaklamıştır. Artık, omega yağ asitlerin dikkat artırıcı veya öğrenmeye olumlu etkilediği gibi beyin gelişimini olumlu etkilediğini reklamlarda söylemek yasak. 

Omega yağ asitleri ihtiyacı gıdalardan karşılayabiliyoruz zaten. Bilim adamlarına göre haftada bir kere somon balığı, uskumru veya ringa balığı yemek yeterlidir. Balık yerken dikkat etmek lazım, çünkü her balık omega yağ asitleri zengini değildir. Sadece soğuk su balıkları işe yarıyor. Benim gibi vejetaryen olanlara ya da balık sevmeyenlere keten tohumu kullanımı, her gün birkaç ceviz, başta keten tohumu ve kolza yağı gelmek üzere tüm bitkisel yağlar veya omega yağ asitleri zenginleştirilmiş margarinleri tüketmeleri öneriliyor. Aman mutfakta dikkat! Doymamış yağları zengin tüm yağlar ısıtılmamalı, yoksa yararı kaybolur.

Bir de omega 3 yağ asitleri eksikliği genelde hiç görülmediği de artık biliniyor, çünkü yemeklerle yeterince aldığımız gibi birçok gıdalar zenginleştirilmiş durumda. Fazlalığı ise zararlıdır. Omega 3 fazlalığı kolay kanamaya neden olabildiği gibi bağışıklık sistemi olumsuz etkileniyor. Yani çocuklarımızın omega yağ asitlerini yeterli miktarda almalarını sağlamak çok zor değil. İyi yapayım derken zarara yol açmayalım lütfen. Doktor kan tahlilleri yapıp aksini söylemeden çocuklarımızın haplara şuruplara ihtiyacı yok.