Sabahleyin 10 dakika
sonra evden çıkıp çocuğunuzu anaokuluna bırakmak üzereyken ufaklığınız ilan
ediyor “Ben giyin-meyeceğim!”.Hı. Ne
yaparsınız? Onu giydirirseniz, haftalardır uğraştığınız konuda geri adım atmış olup
artık her sabah giydirmek zorunda kalacaksınız. Kesinlikle olmaz! Çikolata sözü
verseniz? Bu rüşvet, olmaz! En iyisi ikna etmek. Üç, dört, beş, ne kadar dil
dökseniz, nafile. Sinirlenmeye başlıyorsunuz. Hala ilerleme yok. Ceza ile
tehdit etseniz? Giyinmezse akşam televizyon yok! Karşınızda artık hem
giyinmeyen hem de ağlayan bir çocuk var. Üstelik akşam televizyon da izleyemeyecek.
O yarım saat aslında ne kadar da iyi geliyordu size. Ah, bir de artık geç
kalmışsınız, sinirlisiniz ve ne yaparsınız? Çocuğunuzu giydirirsiniz.
Çok tipik bir durum, değil mi?
Çocuklar bize karşı gelince çaresizliğe kapılıp ceza vermekte çözüm bulabileceğimizi düşünüyoruz. Ancak gerçekten çözüm oldu mu? Aslında hayır.
Çocuklar bize karşı gelince çaresizliğe kapılıp ceza vermekte çözüm bulabileceğimizi düşünüyoruz. Ancak gerçekten çözüm oldu mu? Aslında hayır.
Mantıklı sonuçla
sorunu çözmek
Korkunç başlayan o sabah için meğersem çok kolay ve verimli
bir çözüm var: “Mantıklı sonuç” yöntemi. Tartışmaya hiç girmeden hazırlanması
için onu uyardıktan sonra “Canikom, benim için hiç önemli değil, giyinmek
istemiyorsan giyinme. Ama biz 5 dakika sonra çıkıyoruz. Hazır değilsen seni
pijamalarla götüreceğim.” deyip kararı ona bırakmak en güzeli olurdu.
Muhtemelen siz daha odadan çıkmadan giysilerini giymeye başlardı. Hala
giyinmezse, giysilerini çantasına koyup pijamalarla götüreceksiniz. Onu
pijamalarla götürmek ceza mı olur? Hayır. Bu giyinmemesinin mantıklı sonucu,
çünkü belli bir saatte evden çıkılacağı biliyor.
Terim kargaşası: mantıklı
sonuç mu, ceza mı?
Ancak maalesef laf gelişi ceza da denir. Kullandığımız
yöntem ceza değilse, “ceza” adı da vermememiz gerekiyor bence. Çocuklara karşı
çok net ve aynı zamanda da dikkatli konuşmamız gerekiyorsa aynı özen çocuklar
yanımızda yokken de göstermeliyiz. Ya özenliyiz ya değiliz, değil mi? Duruma
göre özenli olmak bence, hele annelik gibi stresli bir konuda, pek mümkün
değil. Ayrıca bir nesnenin/kavramın bir adı var. Bu adı başka bir şey için
kullanamam. Tıpkı ikisi içecek olmasına rağmen süte ayran desem yanlış olur.
Süt süttür, ayran da ayrandır. Süte ayran dediğim sürece, sütün aslında ayranın
olmadığını kabullenmiş olabilir miyim?
Mantıklı sonuç ve ceza arasındaki farklar ve mantıklı sonucun nasıl çalıştığını örneklerle öğrenmek istiyorsan, bu yazımın devamı Alternatif Anne'de okuyabilirsin.
Regina harikasın :) Bak klinik psikolog olarak çocuklarla çalışırken bu "sabah delirmeleri" çok geliyordu önüme ve ben de senin dediğin gibi "pijamayla götürün" diyordum, annelerden aldığım cevap "aaa psikolog hannım, ne derler, annesi giydirememiş, tembel pasaklı derler" oluyordu :) Ah keşke ne derler yerine çocuğum ne der'e odaklanabilsek..
YanıtlaSil