Tasarruflu ve floresan ampullerin kırılınca sağlık risk altında!

Tasarruflu bir ampul veya floresan kırıldığında çocukların derhal odadan çıkması gerektiğini biliyor muydun? Cebimizde para kalsın ve enerjiden tasarruf edelim derken sağlığımızı riske atıyoruz...

Avrupa Birliğinde 1 Eylül’den itibaren normal ampullerin yasağı yürürlüğe girdi. Çünkü piyasada olan diğer ampullere göre daha fazla enerji harcıyorlar. Uygulanan bu plana yıllar öncesinden karar verilmişti. Ancak bugün biliniyor ki tasarruflu ampullerin tasarrufu ancak adından ibaret. Çok daha az enerji harcamadıkları, daha uzun ömürlü olmadıkları ve daha iyi ışık vermedikleri biliniyor. Bunlar yetmezmiş gibi normal çöpe de atamıyoruz. Tıpkı piller gibi özel bir muamele görüyorlar. 

Birçok aile gibi biz de zamanında eski ampullerimiz bozulunca daha pahalı olan tasarruflularla değiştirdik. Bugün keşke değiştirmeseydik diyorum. Neden? Çünkü evimizde sağlığımızı tehdit edebilen bir ampul türünü barındırıyoruz. Eğer kırılırsa...

Çevre tıpı uzmanı Joachim Mutter yıllardır tasarruflu ampullerle ilgili davalara eksper olarak çağrılıyor. Evet, bunlarla ilgili davalar görülüyor! Tıpkı odasında tasarruflu ampulü kırılan çocuğun davası gibi. Çocuğun sağlığı o dönemde zayıftı. Ebeveynleri de o ampullerin içerdikleri cıva dumanının oluşturduğu tehlikenin farkında değillerdi. Oda havalandırılmadığı gibi çocuk o odada uyumaya devam da etmiş. Bir hafta içerisinde çocukta döküntülü kaşıntı görüldü, ardından ishal olup saçları dökülmüş ve aşırı yorgunluk görülmüş. 

Şu tasarruflu ampullerin tehlikesi nedir peki? Tasarruflu ampuller floresanlar gibi aynı mantıkla çalışıyor. Aslında sadece burkulmuş mini floresanlar. Bu nedenle ikisi ışık verebilmek içi cıva içeriyor. Hemen tam ışık verenler sıvı cıva, ancak belli bir süre yandıktan sonra tam ışık verenler katı cıva, yani amalgam içeriyor. Işık vermeleri de içerdikleri cıvanın ısınıp duman oluşturmasına bağlıdır. Yanan bir floresan veya tasarruflu ampul kırılınca cıva dumanı çevreye yayılıyor. Yanmayan ampul kırılınca sıvı cıva içeren bir tehlike oluştururken, katı cıva içeren güvenlidir.

Cıvanın ne orandan itibaren sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturduğu, ampullerin içerdiği cıva oranının ne kadar olduğu konularına girmeyeceğim. Çünkü bana göre bunlar önemli değil. Bana göre önemli olan, kurumların testlerde sağlığa zararlı etkinin tespit edilmediğinin hep altını çizmelerine rağmen tavsiye ettikleri temizlik kurallarıdır. Yere yakın bölgelerde riskin daha fazla olduğu kesin. Ulusal, kimya ve çevre sağlığı ile ilgilenen tüm kurumlar tasarruflu ampullerin kırılma durumu için özel davranma kurallarını önemle tavsiye ediyorsa durum muhtemelen söylendiğinden de ciddi. Üstelik bu kurallar ağır kimyasal zehirlenme imiş gibi geliyor kulağa:

• Çocuklar derhal odayı terk etmeli
• Pencereler açılmalı, oda çok iyi havalandırılmalı
• Kırıklara çıplak el ile dokunulmamalı, eldiven, karton gibi yardımcı malzemeler kullanılmalı
• Yer ıslak bir bez ile silinmeli
• Asla elektrikli süpürge kullanılmamalı, ki o duman veya cıva parçacıkları havaya iyice karışmasın
• Temizlikte kullanılan tüm malzemeleri derhal kapalı bir kutuya konulmalı ve özel çöpe atılmalıdır
• Halı üzerinde kırılınca koli bandı yardımıyla kırıkları topla, sonra süpü
• Kırıkların bulaştığı kumaş, battaniye ve giysi gibi eşyaların tercihen özel çöpe atılmalı ya da koli bandı ile temizlendikten sonra çamaşır makinesinde yıkanmalı
• Bunların hepsi hemen yapılmalı çünkü havadaki cıvanın oranı bir saat içerisinde kabul edilebilir bir orana düşüyormuş eğer oda hemen havalandırılıyor ve derhal temizlik yapılıyorsa

Bu temizlik kuralları dehşet verici. Böyle önlem alınması gerekiyorsa ve her şey temizlenmek yerine tercihen özel çöpe atılması daha iyiyse nasıl sağlığa fazla zararlı olmasın? Sağlığa zararlı değilse neden bu kurallar uygulanmalı? Tasarruflu ampullerin yerine eski tip ampullerin ya da daha iyisi LED veya halojen ampullerin kullanılması tavsiye ediliyor. Çünkü bu ikisi normal ampullerden kat kat daha az enerji harcıyorlar. Söz konusu olan davada ki çocuk bu arada sağlığına tekrar kavuşmuş. Dikkat edelim lütfen, aynısı başımıza gelmesin...

http://www.aerztezeitung.de/medizin/krankheiten/neuro-psychiatrische_krankheiten/article/662587/gefaehrlich-quecksilber-energiesparlampen.html

http://umweltinstitut.org/fragen--antworten/energie/rohstoffe/energiesparlampen-706.html

http://www.umweltbundesamt.de/energie/licht/hgf.htm

http://www.zdf.de/Volle-Kanne/Energiesparlampen-in-der-Kritik-23782078.html