Stevia şeker yerine geçer mi?

Büyük bir markette Stevia görünce çok sevinip büyük bir hevesle bir paket almıştım. İzin tartışmaları neredeyse 20 yıl sürmüştü. Bu süre içerisinde bir takım komplo teorileri de üretilmişti, ki onlar Stevia'nın iki yıl önce nihayet Avrupa Birliğinde satışa sunulduğuna bu ürünün ününe ün kattılar. Doğal, kalorisiz, dişlere zarar vermeyen ve vücudun şeker dengesini etkilemeyen bir tatlandırıcı olarak tanıtılan Stevia gerçekten şeker yerine geçer mi? İki ay kullandıktan ve bir sürü araştırma yaptıktan sonra kararımı verdim...

Kilosu 45TL ile inanılmaz pahalı, ancak şekerden 20 kat daha tatlı olduğunu hesaba katarsak hadi neyse dedim ve aldım. Neticede kilomuza ve dişlerimize dost, değil mi? Evet, orası öyle ama... Kullanımının ilk zorluğu günlük tüketilebilen maksimum miktarda gördüm. Bu kadar pahalı olan bir şey kısa sürede tüketmeye zaten niyetim yoktu ancak üstelik sağlığımız için iyi olmayabilirmiş. Paketin üstünde yazıyor üstelik. Hadi, bu da şimdi ne? Çok şekerli ürünleri ya da şekerli ürünleri bolca tüketen biri için Stevia kesinlikle bir alternatif değil, çünkü günlük tüketilebilen miktar çok kolay aşılıyor. Uzun süreli bol kullanımı konusunda bir çalışma yapılmamış üstelik. Satışı hep izinli olan Japonya ise bu veriler paylaşmamayı yeğlemiş. Peki, şekerde yaptığımız gibi Stevia'yı da az kullanacağız.

Doğal tatlandırıcı mı?

İşte, bu konuda ikinci hayal kırıklığı yaşadım. Çünkü cevap hem evet hem de hayır. Evet, çünkü Stevia bitkisinden elde ediliyor. Ancak şeker de doğal. Neticede şeker pancarından elde ediliyor. Şekerden uzaklaşmak istememizin nedeni hem rafineri işlemlerinden geçmiş olması hem de kalorili olması, değil mi? Maalesef Stevia o konuda daha iyi değil. Çünkü tatlandırıcıyı bitkiden ayırmak için bir takım kimyasal işlemlerden geçiyor. Yani doğallığı sadece buraya kadarmış.

Hele üretildiği yerlere bakarsak, çevreci ve işçi hakları açısından kullanmamak daha doğru olur. Çünkü ekimi için yağmur ormanlarının katledildiği Paraguay ve Brezilya'nın yanı sıra en büyük üreticisi Çin'dir. O ülkelerde Stevia çok uzun süredir tatlandırıcı olarak kullanılıyor. Ancak kurutulmuş yaprakları pişen yemeğe katarak. Bizde Stevia yaprakları bulmak mümkün değil. Fiyatlar ise çiftçinin verildiği 5TL/kg'dan tüketiciye satış fiyatı 250TL/kg'a çıkmış oluyor. Artık Stevia kullanmak pek iç açıcı gibi görünmüyor...

Hem daha tatlı hem de tatsız

Hani bunlara çok fazla önem vermiyorum, zaten az şeker kullanıyorum ve Stevia'nın neredeyse kalorisiz olması daha ağır basıyor dersen, yine de hayal kırıklığına uğrayacaksın. Çünkü tat olayına gelince hesap çok karışıyor. Stevia şeker gibi bir tat vermiyor. Şekerin tat artırıcı özelliği var, anlaşılan Stevia'da bu yok. Yani sürekli eski tadı arıyorsun. Bunu tekrar elde etmek için başka malzemelerden bol kullanılıyor ki, bunlar genelde kaloriyi artıran şeylerdir.  Hele kek ve kurabiye yaparken hamurun hacmini elde etmek için yağ ve unun miktarı artırılıyor ki... Yani en sonunda hesap çok fazla değişmemiş oluyor. Bir de tabi ki tadına alışmak var. Stevia'nın tadına alışana kadar daha az şekerli bir tada alışmak daha kolay geldi bize.

Yani biz hevesli bir şekilde denedik. Ancak çaylarımızı şekersiz içmeye daha kolay alıştık. Kalorisi yok kadar az olduğu için yoğurtlu tatlıları ve dondurma yaparken tamamen olmasa da büyük miktar şekerin yerine kullanıyorum şimdi. Ancak bu paket bitince bir daha almayacağım. Çünkü benim için tek avantajı kalorisinin az olması oluyor. Eh, kalorisiz tatlandırmak saccharin ile de mümkün. O da tıpkı Stevia gibi kimya mutfağında pişiriliyor. Yani, ya şekersiz yaşarız ya da az şekere devam...